P

W tym roku mija dwadzieścia lat od wysłania pierwszej zmiany Jednostki Specjalnej Polskiej Policji do Kosowa. Polscy Policjanci pojawili się w Kosowie po ustaniu działań wojennych.

Wojna w Kosowie była jednym z etapów rozpadu Jugosławii. W Kosowie zaczął się rozpad Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii .

W 2003 r. doszło do rozpadu Federalnej Republiki Jugosławii i utworzenia Związku Państw Serbii i Czarnogóry, który przetrwał trzy lat,  ogłoszenia przez Czarnogórę niepodległości w 2006 r. Od tego czasu wszystkie republiki dawnej Jugosławii były już osobnymi państwami.

W roku 1997 doszło w Kosowie do masowych demonstracji studentów, które w brutalny sposób  zostały zakończone przez serbską policję.

Wśród ludności albańskiej zaczął dominować radykalizm. Coraz większe poparcie otrzymywała Armia Wyzwolenia Kosowa ( UCK) uznawana przez Serbów za organizację terrorystyczną.

W  roku 1998 UCK zajęła część terytorium Kosowa i rozpoczęła czystki etniczne. W odpowiedzi Serbowie przeprowadzili akcje zbrojne, na co UCK odpowiedziała powszechną mobilizacją. W ten sposób rozpoczął się konflikt zbrojny o Kosowo. Rozmowy pokojowe przeprowadzone przez Francję w 1998 r. nie przyniosły rezultatu. Rozpoczęły się naloty wojsk NATO na Serbię. Ludność cywilna zaczęła uciekać do Albanii i Macedonii.

Po trzech miesiącach, 10 czerwca 1998 roku Rada Bezpieczeństwa ONZ rezolucją nr 1244 uznała Kosowo za region autonomiczny.

Na podstawie tej rezolucji mandat nad prowincją objęła ONZ i utworzyła Misję Tymczasowej Administracji ONZ w Kosowie (UNMIK). Jednym  ze składowych tej misji był pion policyjny, składający się z policji cywilnej (CIVPOL), jednostek specjalnych policji (FPU) oraz policji granicznej.

Jednostka Specjalna Polskiej Policji  (JSPP) rozpoczęła służbę w Kosowie w listopadzie 2000 roku, liczyła 115 osób i stacjonowała w miejscowości Prizren. Po 6 miesiącach przeniesiono ją do Mitrowicy, w której często dochodziło do zamieszek między Serbami i Albańczykami.

Podczas tłumienia w 2002 roku zamieszek w Kosowie ranni zostali również polscy policjanci. Do kolejnych starć na terenie Kosowa doszło też w 2004 roku.

W marcu 2008 roku podczas starć rany odniosło 28 funkcjonariuszy JSPP.   

17 lutego 2008 roku Kosowo jednostronnie ogłosiło niepodległość. Fakt ten spotkał się z ogromnym sprzeciwem ludności serbskiej. Doszło do ogromnych demonstracji.

Pod koniec 2008 roku administrowanie nad regionem przejęła Unia Europejska. W skład misji UE z zakresie Przestrzegania Prawa w Kosowie ( EULEX) wchodzą również polscy policjanci.

Cały czas sytuacja w tym regionie jest bardzo niepewna. W związku z powyższym , działające w ramach UELEX Sąd Specjalny i Biuro Specjalnego Prokuratora mają swoją siedzibę w Hadze.

W chwili obecnej, w czasie walki z korona wirusem Kosowo zamknęło swoje granice, a 17 marca bieżącego roku prezydent wprowadził stan wyjątkowy. W rządzie doszło na tym tle do nieporozumień.

Obecnie JSPP liczy 95 funkcjonariuszy. Służba w Kosowie trwa 9miesięcy z możliwością jej przedłużenia. Obecnym dowódcą XXX zmiany JSPP jest podkomisarz Arkadiusz Bednarz.

Polscy policjanci, którzy wracają z Kosowa przechodzą obowiązkową kwarantannę, zostały wstrzymane urlopy.

 Od ponad roku przygotowana jest rezerwowa jednostka JSPP, która w każdej chwili gotowa jest do przerzucenia do Kosowa w celu wsparcia stacjonujących tam oddziałów.